Specerijen zijn aromatische of scherp smakende gedroogde delen van planten, afkomstig uit landen met een tropisch klimaat. Specerijen van wortel zijn onder andere gember en kurkuma. Specerijen van vruchten en bloemen onder andere kruidnagel, nootmuskaat, peper, paprika en vanille. Van schors wordt kaneel gemaakt.

Het zijn heerlijke smaakmakers in gerechten. Je kunt in de keuken verse of gedroogde specerijen gebruiken. Door toevoeging van kruiden en specerijen hoef je vaak minder zout te gebruiken. Er zijn ook kant en klare specerijenmengsels verkrijgbaar in de supermarkt, maar vaak is daar een flinke lading zout aan toegevoegd. Lees daarom altijd goed de verpakking of koop specerijen los van elkaar en maak je eigen mengsel.

Kaneel

Kaneel heeft veel positieve eigenschappen. Uit studies is gebleken dat kaneel onder andere een positieve werking heeft op de bloedsuikerspiegel en spijsvertering. Daarnaast heeft het een antischimmel en antibacteriële werking, maar het werkt ook ontstekingsremmend en het vermindert het risico op hart- en vaatziekten.

Wist je trouwens dat er verschillende soorten kaneel bestaan? Er is Chinese kaneel genaamd Cassia en Ceylonkaneel, wat volgens de kenners de echte kaneel is. De meeste gangbare kaneel in de supermarkt is Cassia kaneel. In speciaalzaken en natuurvoedingswinkels is vaak Ceylonkaneel te koop. Ceylonkaneel bevat veel minder van het anti-nutriënt Coumarine.

Coumarine is een aromastof die van nature voorkomt in Chinese kaneel, tonkabonen en bergamot. Het coumarinegehalte van Ceylon kaneel is heel laag. Een hoge inname coumarine kan leverschade veroorzaken en de bloedstolling remmen. Bij langdurig gebruik van veel coumarine, is het mogelijk kankerverwekkend. Uit voorzorg is het daarom beter om niet lange tijd achter elkaar veel Chinese kaneel te eten. Bij een gevarieerd eetpatroon is het niet gevaarlijk voor je gezondheid. Liefhebbers van kaneel kunnen dus beter Ceylon kaneel kopen.

Zlim gezonde specerijen

Gember

Gember is afkomstig van de wortel van de Zingiber officinale ofwel de gemberplant. Het is een specerij met een hele kenmerkende smaak en wordt al duizenden jaren gebruikt in de Oosterse keuken. Niet alleen vanwege de typische smaak, maar ook omdat gember medicinale eigenschappen heeft.

Deze krachtige smaakmaker werkt kalmerend op de spijsvertering. Daarnaast werkt deze wortel zuiverend en ontspannend. Ook kan gember tegen (zwangerschaps)misselijkheid werken en is het een goed middel tegen brandend maagzuur.

Zwarte peper

Zwarte peper zijn de gedroogde bessen van een bloeiende, tropische klimplant Piper nigrum. Het smaakt wat scherp en licht pittig en past goed bij allerlei gerechten. Maar zwarte peper is meer dan alleen een basisingrediënt in de keuken. Het staat ook wel bekend als de ‘koning van de specerijen’. Al duizenden jaren wordt het in de oude Ayurvedische geneeskunde toegepast vanwege zijn medicinale kwaliteiten, het hoge gehalte aan krachtige, gezonde plantenstoffen en uiteraard om zijn culinaire mogelijkheden.

Zwarte, witte en groene peper worden beide gewonnen uit de onrijpe vrucht van de peperplant. Witte peper is zwarte peper zonder schilletje. De peperkorrel kleurt zwart zodra hij droogt. De groene peperkorrel krijgt een andere behandeling. Hij houdt zijn groene kleur door hem eerst gedurende lange tijd in azijn en zout te bewaren; daarna wordt hij pas gedroogd.

Nootmuskaat

Nootmuskaat is een specerij met een zeer unieke smaak. In de keuken raspen we de muskaatnoot. Nootmuskaat wordt traditioneel gebruikt bij gekookte sperziebonen, bloemkool, spruitjes en aardappelpuree. Maar we vinden het ook vaak in koek en gebak.

Nootmuskaat bevat een stof genaamd myristicine, wat een psychoactieve stof is. In lagere hoeveelheden geeft nootmuskaat smaak aan maaltijden zonder de gezondheid te beïnvloeden. Meer dan 10 gram nootmuskaat bij één maaltijd wordt afgeraden. Als je meer dan dat inneemt kan dat symptomen van hallucinaties en vergiftiging veroorzaken.

Kurkuma

Net als gember wordt kurkuma gemaakt van de wortel. Kurkuma wordt ook vaak Geelwortel, Kunyit, Temoe lawak, Koenjit, Koenir, Haldi, Turmeric of Pallilo genoemd. Kurkuma heeft een zeer duidelijk aroma. Het is een van de meest gebruikte ingrediënten in currygerechten en zorgt voor smaak en kleur. Kerriepoeders die je in de supermarkt vindt bevatten ook kurkuma. In Azië, en dan vooral in India, wordt kurkuma al duizenden jaren gebruikt om het lichaam te zuiveren en bij het behandelen van uiteenlopende gezondheidsklachten.

Zlim gezonde specerijen

Saffraan

Saffraan is de duurste specerij ter wereld: voor 450 gram betaal je tussen de 500 en 5.000 euro. De reden voor die enorme prijs is dat het oogsten ervan erg arbeidsintensief is, wat de productie erg duur maakt. Saffraan wordt met de hand geoogst uit de bloem van saffraankrokus. De term ‘saffraan’ slaat op de draadvormige structuren in de bloem, de zogenaamde stampers. Voor een kilo gedroogde saffraan zijn circa 150.000 bloemen nodig.

Saffraan wordt onder meer toegepast in sauzen, rijst- en visgerechten, brooddeeg, desserts en melk. In Spanje is saffraan een onmisbaar ingrediënt in paella, in Italië bij de bereiding van risotto en in België bij de bereiding van rijstpap.

Kruidnagel

Kruidnagels zijn de gedroogde, nog gesloten bloemknoppen van de kruidnagelboom. De boom komt oorspronkelijk uit de Molukken. De smaak is zeer uitgesproken en sterk. Daarom wordt het specerij enkel gebruikt om aroma af te geven aan een gerecht.

Kruidnagels worden voornamelijk ingezet bij stoofgerechten, sudderlappen of wild. Ook bij groenten die lang moeten koken zorgt kruidnagel voor een lekkere smaak, zoals in rode kool. Bij het opdienen worden de kruidnagels verwijderd. Gemalen kruidnagels vormen ook een onderdeel in specerijenmengsels zoals kerrie en koek- en speculaaskruiden. In voedingsmiddelen als bisschopswijn, glühwein en Friese nagelkaas worden ook kruidnagels verwerkt.

Kardemom

Kardemom heeft een zoete, scherpe geur en smaakt naar bergamot, citroen en kamfer. Het wordt onder andere in koek (speculaas), gebak, toetjes (bijvoorbeeld havermoutpap) en curry’s toegepast en is essentieel in het Indiase kruidenmengsel garam masala. Je kunt kardemom toevoegen aan je koffie. In Arabische landen wordt dit al eeuwen gedaan. Kardemom is een kruid dat de verkwikkende werking van koffie ondersteunt.

Zlim golden milk recept

Recept voor verwarmende specerijen drank

In dit recept worden er een aantal specerijen toegevoegd aan de bekende Ayurvedische drank Golden Milk. Het wordt geroemd vanwege de vele gunstige gezondheidseffecten. De drank wordt van oudsher met gewone melk gemaakt. Deze variant is met amandelmelk, maar eigenlijk kunnen alle soorten (plantaardige) melk gebruikt worden. Een heerlijk romig en verwarmend drankje

Ingrediënten voor 1 glas of mok
• 250 ml amandelmelk
• ½ theelepel (Ceylon)kaneel
• 2 theelepels kurkuma
• ½ theelepel kardemom
• ½ theelepel gemberpoeder
• ½ theelepel kokosolie (extra vierge)
• Snufje zwarte peper

Bereidingswijze
Voeg alle ingrediënten toe aan een steelpannetje en verwarm tot het kookpunt. Meng de specerijen goed door elkaar met een lepel of garde. Schenk in een glas of mok en drink direct.

Variaties:
• Golden milk kan ook koud gedronken worden op warmere dagen. Handig om een voorraadje te maken en deze in een fles in de koelkast te bewaren. Voor gebruik goed schudden!
• Voeg vers geraspte gember in plaats van gemberpoeder toe.
• Er zijn verschillende varianten van Golden milk. De kurkuma is wel altijd het hoofdingrediënt. Dus experimenteer en ontdek welke samenstelling jij het lekkerst vindt.

Een gevarieerd eetpatroon

Het is niet nodig supplementen van specerijen of andere (vaak dure!) wondermiddeltjes te kopen. Een gevarieerd eetpatroon met onbewerkte producten geeft je de grootste kans op een goede gezondheid, niet één bepaald middel of ingrediënt. Probeer te variëren en zo van elk specerij de meest bijzondere eigenschappen mee te krijgen.

Wil je meer weten over bewust eten en een gezonde levensstijl? Neem contact op met de dichtsbijzijnde Zlim vestiging voor een uitgebreid kennismakingsgesprek.

Wil jij inspiratie voor heerlijke en vooral gezonde recepten? Download dan ons gratis receptenboek!

Benieuwd wat zlim voor jou kan betekenen?